این کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا بیان کرد: در سفر اخیر آیتالله رئیسی به عمان هم بیش از ۱۰ توافقنامه لازمالاجرا که در راس آنها احیای پروژه لوله گاز ایران به عمان امضا شد که برای ما بسیار مهم بود و ما را شگفتزده کرد. ما یا باید حرف سعودیها و اماراتیها که دشمن آنها هستیم و در امور داخلی آنها دخالت میکنیم را باور کنیم و یا وقایعی که در حال حاضر اتفاق میافتد چراکه همه دیدند که چه استقبال باشکوهی از آیتالله رئیسی در سلطنت عمان انجام و چه اظهاراتی فیمابین دو کشور رد و بدل شد.
وی ادامه داد: اما اینبار عربستان و دیگر کشورهای منطقه و همجوار به دلیل بازتاب و اثرگذاری متغیرهایی که نمیتوانند نسبت به آنها بیتفاوت باشند، زمانی که جمهوری اسلامی اعلام کرد اولویت بهبود روابط، ابتدا با کشورهای همجوار است آنها هم پاسخ دادند. گرچه در آغاز کار پاسخ محتاطانه و خجولانه بود اما به مرور زمان وقتی جدیت ما را برای حل مشکلات فیمابین لمس کردند جلوتر آمده، پیگیر شدند و ادامه دادند.
این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه دو، سه کشور با ما در حال مخاصمه و بگو مگو هستند، یادآور شد: این دو سه کشور متاثر از تحولات منطقه بهخصوص سفر اخیر و ناموفق بایدن به شکل جدی نشستند و موضوعاتی همچون وضعیت خروج آمریکا از افغانستان که به پشت سر خود هم نگاه نکرد و اکنون هم وضعیت جنگ در اوکراین که آمریکا بعد از ۲ ماه به عربها فشار میآورد که جبران قطع نفت و گاز روسیه به اروپا را انجام دهند را برآورد کردند. به همین دلیل فایدهای نمیبینند که همه پلهای پشت سر خود را خراب کنند و به آمریکای بدعهد، بداخلاق و مغرور بچسبند.
سیدافقهی اضافه کرد: برخی تصور میکردند همانند دولتهای گذشته که همواره عنوان میکردیم و از آنها نام هم میبردیم دستمان به سمت کشورهای همجوار مانند عربستان سعودی که در راس کشورهای متخاصم قرار دارد، بلند کنیم.
سیدهادی سیدافقهی در گفتوگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی آژانس خبری سیاست خارجی در مورد سیاست همسایگی دولت گفت: کشورهایی که در معرض تهدید اقتصادی، نظامی، امنیتی و حتی فرهنگی قرار دارند باید نقشه راهی برای مقابله با تهدیدات داشته باشند و نمیتوانند انفعالی و باری به هر جهت حرکت کنند چراکه دچار مشکلات زیادی خواهند شد.
بهبود روابط با کشورهای همجوار اولین اولویت و مهمترین گام ما است
کارشناس حوزه سیاست خارجی خاطرنشان کرد: چین و روسیه و ایران به عنوان کشورهای قدرتمند و مقتدر در سطح بینالمللی و منطقهای میتوانند با مجموعه کشورهای دیگری که مورد تحریم آمریکا هستند و تعداد آنها اندک هم نیست در یک منظومهای نقشه راه و معادلات جدیدی، جهان را به سمت چند قطبی ببرند. البته اکنون هم موضوع قطبی شدن جهان وجود دارد اما بهطور رسمی اعلام نشده است.
این کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: روسای جمهور سه کشور قزاقستان، ترکمنستان و تاجیکستان تاکنون به ایران آمدهاند و توافقنامههای بسیار ارزشمندی در زمینه مسائل انرژی، سواپ گاز، جادههای ترانزیتی، تبادل تجاری و تبادل فناوری امضا شده و در مجموع در حدود ۱۰ ماهی که سیاست خارجی ما فعال شد، بیش از ۷۵ توافقنامه با این کشورها امضا کردیم.
این کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا افزود: نشست آستانه در تهران و دیدار روسای جمهور روسیه و ترکیه با رهبر معظم انقلاب سر و صدای زیادی کرد و بازتاب و دستاوردهای قابل توجهی هم برای جمهوری اسلامی داشت. ما در روابطمان با روسیه و ترکیه بحث مبادلات بازرگانی، گاز، توریسم و فناوری را جدای از هم میبینیم و البته اختلافی بر سر پرونده سوریه با کشور ترکیه داریم اما با مسائل دیگر مخلوط نمیکنیم.
وی تصریح کرد: با روی کار آمدن دولت سیزدهم، سیاست خارجی ما عقلانیتر، واقع بینانهتر و منطقیتر شد و بر اساس نقشه راه دقیق، هدفمند به فکر شکستن حلقههای محاصره پیرامون خود افتاد که از کجا شروع کند، با چه کسی مقابله کند، اولویتهای ما چه موضوعاتی و دشمنان ما چه کسانی هستند و برای هر کدام از این حلقههای محاصره به لحاظ منطقهای و بینالمللی باید فکر اساسی میشد.
سیدافقهی با اشاره به مواضع کشورهای حوزه جنوب خلیجفارس در سال های قبل بیان کرد: کشورهای حوزه جنوب خلیجفارس همواره در نشستهای شورای همکاری خلیجفارس، جمهوری اسلامی را به ایجاد ناامنی در منطقه، دخالت در امور داخلی این کشورها و حمایت از تروریسم در منطقه متهم میکردند. اما ما دیدیم که همه اعضای شورای همکاری خلیجفارس با جمهوری اسلامی ایران در یک فاصله به سر نمیبرند و فاصلهها متفاوت است. به عنوان مثال فاصله ما با قطر و سلطنت عمان به قدری نزدیک شد که در سفر اخیر امیر تمیم امیر قطر، ۱۷توافقنامه و نه یادداشت تفاهم، که اکنون در حال اجرا است و حتی برخی تفاهمنامههای مهم در زمینههای راهبردی و انرژی آن هم در این شرایط بحرانی، امضا میکند.
وی عنوان کرد: برخی از کارشناسان و محققان راهبردی جهان سیاست براساس موازنات جدید معتقد هستند که نشست روسای سران سه کشور در تهران ممکن است در هفتههای اولیه شکلگیری یک نظم نوین جهانی شود. البته باید ببینیم موضوع اوکراین به کجا میرسد و به قول برخی جهان پس از اوکراین مانند جهان قبل از اوکراین نیست و خیلی از موضوعات تغییر میکند.
ترمیم مرزهای کشور با همسایگان
وی افزود: معتقدم در مجموع سیاست واقعبینانه، شفاف، مصلحتاندیشانه، حکیمانه با دستاوردهای قابل قبول و مشوق است و اگر به روی همین ریل و به همین شکل پیش برویم شاهد آرامش در منطقه خودمان خواهیم بود.
این کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: ما در گذشته برخی از کشورها را به کلی کنار گذاشته و با برخی کشورها در حال مخاصمه بودیم، بنابراین به این فکر افتادیم که براساس نقشه راه و برحسب اولویت، معقولتر و سنجیدهتر آن است که از حلقه اول پیرامونی خود آغاز و اوضاع را اصلاح کنیم. لذا در ارتباط با سیاست خارجی اعلام شد که بهبود روابط با کشورهای همجوار اولین اولویت و مهمترین گام ما است.
این کارشناس حوزه سیاست خارجی افزود: خوشبختانه اکنون روابط ما با عربستان سعودی به جایی رسیده است مقامات بغداد که واسطه تفاهمات و گفتوگوهای چند دور ما بودند به ما اطلاع دادند که ولیعهد عربستان شخصا تقاضای ملاقات از سطح امنیتی به سطح دیپلماسی و سیاسی در بغداد را کرده است که این یک موفقیت بزرگ برای ما بود.
این کارشناس حوزه سیاست خارجی یادآور شد: ما هم در مقابل مطالبات مشروع و به حقی داریم. علیرغم دو دور مذاکره دور هفتم و هشتم در دولت سیزدهم باز هم میبینیم که آمریکاییها بهانه تراشی میکنند. آنها میخواهند مسائل خارج از متن هستهای را به ما تحمیل کنند و ما آن مسائل را قبول کنیم اما ما هرگز نمیتوانیم این مسائل را قبول کنیم اما کسی در سیادت و کانونهای قدرت خود معامله نمیکند.
کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: کشور ما هم مصداق یکی از همین دولتهایی است که از بدو انقلاب اسلامی تاکنون در معرض همه نوع خطر، تهاجمی و محاصره و تحریم قرار گرفته و مراحل مختلف را هم طی کرده است. البته نمیخواهم همه این مراحل را بازشماری کنم زیرا همه مردم استحضار دارند که انقلاب ما چه گذشت و چگونه مورد الطاف الهی و اهل بیت و قرار گرفت.
وی با اشاره به مسائل کشور در سطح بینالملل خاطرنشان کرد: مسئله دیگر ما در سطح بینالمللی است. متاسفانه هنوز آمریکاییها حق ما را نمیدهند و بازی سیاسی در میآورند و به بهانههای واهی میخواهند مسائل و پروندههای دیگر را وارد پرونده هستهای کنند و بحث موشک و پهپاد را مطرح میکنند، گسترش نفوذ راهبردی ایران در منطقه را بهانه کرده و موضوع حمایت ایران از مقاومت و سازمان تروریستی را مطرح میکنند.
سرمایهگذاری ۴۰ میلیارد دلاری روسها در چاههای گاز پارس جنوبی
دستاوردهای بیشمار نشست آستانه در تهران
سیدافقهی با اشاره دستاوردهای قابل توجه نشست روسای سران سه کشور در تهران گفت: روسها فعلا تصمیم گرفتهاند ۴۰ میلیارد دلار در چاههای گاز ما در پارس جنوبی سرمایهگذاری کنند بهخصوص که برخی از این چاهها با دیگر کشورهای حوزه جنوب خلیجفارس از جمله قطر مشترک است.
وی تصریح کرد: بنابراین مسئله ما با آمریکا همچنان داغ است و متاسفانه آمریکاییها نمیخواهند این مسئله حل شود و ما به حقوق حقه خود برسیم. آمریکاییها بودند که از برجام خارج شدند و توافقنامه بینالمللی را پاره کردند و این میزان تحریم را بر ما تحمیل کردند.
سیدافقهی بیان کرد: آمریکایی ها با کمال وقاحت از ما تقاضا کردهاند که امنیت رژیم صهیونیستی را تامین کنیم و به صهیونیستها متعرض نشویم، محور مقاومت را پشتیبانی نکنیم و انتقام خون شهید بزرگوار سردار سلیمانی را نگیریم و سپاه پاسداران همچنان در لیست تحریمها بماند.
سیدافقهی افزود: بنابراین ایران در حال موفقیت است و حلقه اول کشورهای همجوار مرز خود را ترمیم کرده و بهبود میبخشد و این توافقنامهها و همکاریها در زمینههای مختلف تا حد زیادی در شکست و کماثر کردن تحریمها و حتی بیاثر کردن برخی تحریمها در اقتصاد کشور موثر است.
وی با اشاره به مرزهای شمالی کشور گفت: زمانی روابط ما با کشورهای آسیای میانه در سطح همین ۶ کشور قزاقستان، قرقیزستان، آذربایجان، تاجیکستان و ترکمنستان بسیار سرد بود و حتی برخی از این کشورها جلوی عضویت ما در پیمان شانگهای را میگرفتند. تاجیکستان یکی از مخالفین سرسخت ما در عضویت شانگهای بود اما اکنون میبینیم که این کشورها هم روابطشان به مرور زمان با جمهوری اسلامی گسترش پیدا کرد.
وی بیان کرد: در حال حاضر برخی کشورهای اروپایی با آمریکا بر سر مسئله انرژی درگیر هستند و عنوان میکنند آمریکا دور از جنگ نشسته و میخواهد بر مسئله قطع رابطه نفت و گاز ما را با روسیه درگیر کند. سه، چهار کشور هم اعلام مخالفت کرده و عنوان کردهاند که نمیتوانند از گاز روسیه بینیاز شوند و بهخصوص که با فرارسیدن فصل زمستان بحران جدی ایجاد میشود.
سیدافقهی تصریح کرد: اخیراً هم شاهد بودید که دولت امارات و کویت بهزودی به ایران سفیر میفرستند. عربستان سعودی هم بعد از اینکه دو وزیر خارجه ایران و عربستان ملاقات کنند همین راه را میرود و اولین گام بازگشایی سفارتخانهها و تبادل سفرا و ارتقای روابط دیپلماتیک در سطح سفارت و سفیر است.